Odpowiedzialność karna nieletnich

dr Wioletta Wróbel-Delegacz

wioletawrobel1@wp.pl

Celem jest zapoznanie studenta z podstawową wiedzą na temat odpowiedzialności karnej nieletnich i przestępczości nieletnich. Podczas zajęć student zapoznaje się zwiedzą dotyczącą definicji związanych z przestępczością nieletnich (min. nieletni, małoletni, czyn karalny, przestępstwo). Poznaje okoliczności odpowiedzialności karnej dzieci i zapoznaje się z najczęściej popełnianymi przez nieletnich czynami karalnymi. W trakcie zajęć student zapoznaje się z treściami dotyczącymi uwarunkowań przestępczości nieletnich, postępowaniem wobec nieletniego który popełnił czyn karalny ( min. zatrzymanie, przesłuchanie, postępowanie przed Sądem). Na zajęciach analizowane są statystyki dot. przestępczości nieletnich oraz środki wychowawcze i poprawcze stosowane wobec nieletnich

WIEDZA

K_W01 W1 posiada pogłębioną wiedzę na temat przestępczości nieletnich oraz powiązaniu tej wiedzy z obszaru prawa i kryminologii z naukami pedagogicznymi

K2A_W07 W2 posiada pogłębioną wiedze o instytucjach zaangażowanych w działania związane z przestępczością nieletnich

K2A_W13 W3 posiada pogłębioną wiedzę o przestępczości nieletnich i związanych z tym działaniach resocjalizacyjnych

UMIEJĘTNOŚCI

K_U01 U1 posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk przestępczości osób nieletnich i ich odpowiedzialności karnej przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia problemów edukacyjnych

K_U13 U2 potrafi prowadzić zajęcia resocjalizacyjne i pedagogiczne z osobami uwikłanymi w przestępczość nieletnich

KOMPENECJE SPOŁECZNE

K_K05 K1 podczas udziału w postępowaniach dotyczących odpowiedzialności karnej nieletnich zachowuje się w sposób profesjonalny i etyczny oraz potrafi dokonać moralnych ocen zjawisk związanych z obszarem odpowiedzialności karnej nieletnich

K_K05 K2 posiada kompetencje społeczne umożliwiające mu prowadzenie działań resocjalizacyjnych z osobami uwikłanymi w problemy z obszaru przestępczości nieletnich

W 1- Posiada wiedzę na temat warunków odpowiedzialności karnej nieletnich w polskim prawie karnym

W-2- Posiada wiedzę na temat przesłanek i czynności dot. zatrzymania nieletniego

W-3 - Wie jak przebiega postępowanie w sprawie nieletniego

U-1- Potrafi wskazać kiedy nieletni może odpowiedać karnie ( jak dorosły)

U-2- Potrafi wypełnic protokół zatrzymania nieletniego i wskazać jego prawa

U-3 - Wskazuje poszczególne etapy postępowania w sprwie nieletniego

K-1 - Posiada kompetencje społeczne konieczne do pracy z nieletnimi

K-2 Potrafi współpracować w grupie

Metody niepodające: dyskusja i dyskusja zaplanowana
Metody niepodające: prezentacja z wykorzystaniem środków multimedialnych
Metody podające: wyjaśnianie
Metody podające: wykład

Metody niepodające: burza mózgów
Metody niepodające: debata, dialog
Metody niepodające: dyskusja i dyskusja zaplanowana
Metody niepodające: metoda zajęć praktycznych
Metody niepodające: prezentacja z wykorzystaniem środków multimedialnych
Metody podające: wyjaśnianie
Metody podające: wykład

zaliczenie na ocenę - referat

Zaliczenie na ocenę - aktywność merytoryczna
zaliczenie na ocenę - praca kontrolna
zaliczenie na ocenę - prezentacja

W trakcie zajęć student zapoznaje się z treściami dotyczącymi odpowiedzialności nieletnich za popełnianie czynu karalnego

WYKŁADY

1. Ogólna charakterystyka postępowania w sprawach nieletnich rys historyczny, podstawowe cele i założenia ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, zasady postępowania

2. Środki zapobiegania i zwalczania przestępczości nieletnich rodzaje środków,

3. Procesowy i wykonawczy aspekt odpowiedzialności karnej nieletniego oraz orzekanie kary wobec nieletnich

strony i tryb postpowania, stosowanie kar

4. Postępowanie przed sądem wybrane zagadnienia stosowanie przepisów k.p.k i k.p.c, cel postępowania, dowód z opinii, środki tymczasowe, schronisko dla nieletnich, przeglądanie akt sprawy

5. Udzielanie nagród i stosowanie środków dyscyplinarnych wobec nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich i zakładach poprawczych

upoważnienie, dyrektora podstawy i zasady, katalog nagród, uchylenie decyzji, katalog środków dyscyplinarnych

6. Postępowanie wychowawcze wybrane zagadnienia formy oddziaływania na nieletnich w placówkach, praktyki religijne, badanie stanu trzeźwości, sprawowanie nadzorów, pomoc zastępcza, tworzenie, znoszenie i nadzór nad policyjnymi izbami dziecka oraz nad ośrodkami kuratorskimi

ĆWICZENIA

1. Czyn karalny, demoralizacja, wiek sprawcy osoba małoletnia a nieletnia, czyn karalny a demoralizacja, odpowiedzialność za przestępstwo, ciężkie przestępstwa, obowiązek przeciwdziałania i zawiadamiania

2. Środki zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich kategorie środków, zobowiązania nakładane na rodziców, kara pieniężna i umieszczanie w zakładzie poprawczym

3. Postępowanie przed sądem

właściwość miejscowa i rzeczowa, prawo do obrony, wszczęcie, umorzenie, zawieszenie postępowania, czyny ścigane na wniosek i z oskarżenia prywatnego, strony postępowania, wywiad środowiskowy, doręczenia, zażalenia, koszty postępowania

4. Przebieg postępowania

Wszczęcie, czynności dowodowe, obrońca z urzędu, czynności dowodowe policji, przesłuchanie nieletniego, przesłanki zatrzymania i umieszczenia w policyjnej izbie dziecka, wyznaczenie i przebieg rozprawy, zakres zaskarżenia, udział nieletniego w rozprawie

5. Postpowanie wykonawcze

przepisy ogólne, środki wychowawcze i lecznicze, środek poprawczy, użycie środków przymusu bezpośredniego, zatrudnianie nieletnich umieszczonych w zakładach poprawczych lub schroniskach dla nieletnich

Literatura podstawowa

Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r- Kodeks Karny

B. Hołyst, Kryminologia, Warszawa 2022

Literatura uzupełniająca

Red. V. Konarska-Wrzosek, P. Górecki, P. Kobes, Wspieranie i resocjalizacja nieletnich – komentarz Warszawa 2023

G. Kowalski, Podmiotowe i przedmiotowe uwarunkowania przestępstwa (studium kryminologiczno-prawne), Toruń 2012

Red. B. Gulla, M Wysocka-Pleczyk, Przestępczość nieletnich, 2009

Lipka M. Zjawisko patologii społecznej wśród młodzieży, Warszawa 1997

Veillard-Cybulsky M.H, Nieletni przestępcy w świecie, Warszawa 1968

Kmiecik-Baran K, Młodzież i przemoc, Mechanizmy socjologiczno-psychologiczne, Warszawa 2000

Wiedza

K2A_W01

w stopniu pogłębionym posiada wiedzę o źródłach i miejscu pedagogiki w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami nauk, zna terminologię używaną w pedagogice oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych na poziomie rozszerzonym

K2A_W07

ma rozszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego oraz zachodzących między nimi relacjach istotnych z punktu widzenia procesów edukacyjnych; ma uporządkowaną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, pogłębioną w wybranych zakresach

K2A_W13

posiada pogłębioną wiedzę w wybranym zakresie studiów

Umiejętności

K2A_U01

posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania, interpretacji, syntezy i prezentacji informacji na temat zjawisk społecznych rozmaitej natury, przy użyciu różnych źródeł z punktu widzenia różnych problemów edukacyjnych

K2A_U13

posiada pogłębione umiejętności w wybranym zakresie studiów

Kompetencje społeczne

K2A_K05

jest przekonany o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą; poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań pedagogicznych

K2A_K08

posiada pogłębione kompetencje społeczne w wybranym zakresie studiów

Zgodnie z wymaganiami dotyczącymi danego zadania określonymi przez nauczyciela akademickiego.

Student otrzymuje ocenę niedostateczną (2,0), gdy nie wykazuje dostatecznego stopnia osiągnięcia efektów kształcenia i uzyskuje mniej niż 50% sumy punktów na egzaminie/zaliczeniu/pracach kontrolnych

Student otrzymuje ocenę dostateczną (3,0), gdy wykazuje większy niż niedostateczny, ale mniejszy niż dostateczny plus stopień osiągnięcia efektów kształcenia i uzyskuje od 50% do 60% sumy punktów na egzaminie/zaliczeniu/pracach kontrolnych

Student otrzymuje ocenę dostateczną plus (3,5), gdy wykazuje większy niż dostateczny, ale mniejszy niż dobry stopień osiągnięcia efektów kształcenia i uzyskuje od 60% do 70% sumy punktów na egzaminie/zaliczeniu/pracach kontrolnych

Student otrzymuje ocenę dobrą (4,0), gdy wykazuje większy niż dostateczny plus, ale mniejszy niż dobry plus stopień osiągnięcia efektów kształcenia i uzyskuje od 70% do 80% sumy punktów na egzaminie/zaliczeniu/pracach kontrolnych

Student otrzymuje ocenę dobrą plus (4,5), gdy wykazuje większy niż dobry, ale mniejszy niż bardzo dobry stopień osiągnięcia efektów kształcenia i uzyskuje od 80% do 90% sumy punktów na egzaminie/zaliczeniu/pracach kontrolnych

Student otrzymuje ocenę bardzo dobrą (5,0), gdy wykazuje większy niż dobry plus stopień osiągnięcia efektów kształcenia i uzyskuje od 90% do 100% sumy punktów na egzaminie/zaliczeniu/pracach kontrolnych